کارکردن بیش از حد یعنی بیش از ظرفیت و توانایی خود و بیشتر از ساعات کاری معمول کار کنیم. این مسئله دلایل گوناگونی دارد. گاهی حجم کاری بالایی داریم، گاهی وقت کافی نداریم و باید کار را سرِ وقت تحویل دهیم و گاهی نیز صرفا می‌خواهیم اشتیاق و جدی‌بودن خود را به دیگران نشان دهیم. کار بیش از حد مشکلات جسمی فراوانی ایجاد می‌کند: مشکلاتی مانند بدخوابی و سکته مغزی. البته باید سلامت روان و مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و حتی خودکشی را نیز در نظر داشته باشیم. در ادامه، مشکلات مربوط به کارکردن بیش از حد و علائم اصلی، جنبه‌های اجتماعی و چگونگی تأثیرگذاری آن بر سلامتی را شرح می‌دهیم و نکته‌هایی را درمورد کاهش استرس ناشی از کار بیش از حد بیان می‌کنیم.
اگر می‌خواهید در محل کار خود بهترین باشید، ارتقای شغلی بگیرید، کارمند یا کارفرمای خوب و خوش‌نامی باشید یا هر دلیل دیگری که داشته باشید، باید برای رسیدن به این اهداف سخت کار کنید؛ ولی این سخت کوشی، بدون استراحت و تفریح، ما را از پا می‌اندازد و منجر به بیماری‌های جدی یا حتی مرگ می‌شود.
البته گاهی مجبور می‌شوید که یک یا دو ساعت بیشتر در محل‌کارتان بمانید تا پروژه مهمی را به پایان برسانید؛ ولی مراقب باشید که این کار به عادت تبدیل نشود. ساعات کار طولانی و گذراندن زمان زیادی در محل کار باعث می‌شود که از پا بیفتید. علاوه بر خستگی، عوارض جانبی فراوان دیگری نیز وجود دارد که بر اثر کار بیش از حد ایجاد می‌شود؛ بنابراین باید معمول‌ترین نشانه‌های کارکردن بیش از حد را بشناسید. رایج‌ترین نشانه‌های کارکردن بیش از حد عبارت‌اند از:
- بی‌انرژی بودن؛
- بی خوابی؛
- نادیده‌گرفتن خواب؛
- احساس پریشانی و نداشتن تمرکز؛
- ضعیف‌شدن سیستم ایمنی بدن؛
- روحیه و حال بد؛
- افزایش یا کاهش وزن؛
- ناتوانی در ایجاد تعادل بین کار و زندگی اجتماعی.
۱. بی‌انرژی بودن
معمولا ساعات اضافی کار در طول هفته باعث می‌شود که به‌شدت احساس خستگی کنید. برای مقابله با کمبود انرژی، کارهای زیر را انجام دهید:
- کارتان را از زندگی شخصی‌تان جدا کنید.
- اولویت‌های خود را مشخص کرده و کارهایتان را براساس این اولویت‌ها سازمان‌دهی کنید؛ یعنی مهم‌ترین کارها را در ابتدای روز انجام دهید. اگر وقت کم آوردید، نگران نشوید؛ چون می‌توانید کارهای کم‌اهمیت‌تر را به فردا موکول کنید.
- بررسی کنید که برای انجام هر کار چقدر زمان نیاز دارید. کارهای وقت‌گیرتر را هنگام صبح که سرحال‌تر هستید و انرژی بیشتری دارید انجام دهید.
- در روزهای تعطیلی یا مرخصی، کار را تعطیل کنید و دیگر ایمیل‌هایتان را بررسی نکنید.
حتما بخوانید:درمان بی حالی و کسالت با ۱۲ روشی که انرژی دوباره به شما می‌بخشد
۲. بی‌خوابی
حتی با وجودِ خستگی نیز نمی‌توانید بخوابید چون هنوز مغزتان در حال پردازش تمام اطلاعات آن روز است. برای مقابله با بی‌خوابی از روش‌های زیر استفاده کنید:
